Cúng Đại bàng là một nghi thức trong lễ Quá đường mỗi buổi trưa ở các tự viện theo truyền thống Phật giáo Bắc tông. Ngoài những ý nghĩa truyền thống mang tính chất tâm linh siêu hình, nghi thức đó còn mang ý nghĩa xã hội nhân văn sâu sắc.
Phật tử thường hay dâng cúng nhang đèn, bông hoa lên bàn thờ Phật như là một cách tôn kính và tưởng nhớ đến ân đức Tam bảo. Hương hoa, nhang đèn là phẩm vật không thể thiếu trong việc cúng dường. Khi nhang đèn cháy hết và những bông hoa héo tàn qua thời gian nhắc nhở tất cả chúng ta rằng cuộc sống này chỉ là phù du thoáng qua, tất cả đều sẽ biến hoại, cuộc sống vốn dĩ vô thường.
Khi chúng ta đã muốn được trong sạch thảnh thơi, muốn trút bỏ tội lỗi cho lòng được nhẹ nhàng, thư thái, thì tất nhiên chúng ta phải tìm phương pháp để trừ cho hết buị bặm, tẩy trừ cho hết tội lỗi. Trong Đạo Phật, phương pháp tẩy trừ ấy gọi là sám hối.
Đề tài này dành cho hai chúng xuất gia của đức Phật, nhưng nay lại giảng cho phật tử tại gia để quý vị có thể hiểu một phần nào việc tu hành của tăng ni; cho nên tôi chỉ triển khai một số ý mà cư sĩ tại gia có thể hành trì theo.
Đức Phật ra đời thì ngoài niềm vui riêng của gia đình gồm vua Tịnh Phạn, hoàng hậu Ma Da và gia tộc hoàng gia dòng họ Thích, nhưng lớn hơn cũng là niềm vui chung của toàn thể chư thiên Đế Thích các tầng trời cùng loài người. Có rất nhiều chuyện nói về việc Đức Phật ra đời. Và điểm chung của các kinh là khi Đức Phật ra đời có hai dòng nước ấm và mát từ trên trời tưới xuống Đức Phật.
Căn cứ Nghị quyết Hội nghị Phật giáo thế giới ngày 26-5-1950, gồm 26 quốc gia họp tại Thủ đô Colombo, Tích Lan (Ceylon) hay Sư Tử Đảo (Srilanka), phái đoàn Phật giáo Việt Nam do Thượng tọa Tố Liên đại diện. Hội nghị đã quyết định lấy ngày Đại lễ Phật đản (Vesak) là Rằm tháng Tư âm lịch, bao gồm ý nghĩa Tam hợp lễ kỷ niệm Phật Đản sanh - Thành đạo - Nhập Niết-bàn.
Tôn giáo hay còn gọi là đạo, xét trên một cách thức nào đó được xem là một phương cách để giúp con người sống và tồn tại với sức mạnh siêu nhiên, từ đó làm lợi ích cho vạn vật và con người.
Việc tu hành đối với chúng ta là quan trọng, nhưng tu thế nào để đạt được kết quả tốt đẹp còn quan trọng hơn, vì có người tu không được kết quả gì, thậm chí lãnh lấy kết quả xấu.
Trong văn hóa tâm linh làng quê đất Việt, nhang, hương – những que bột cháy thơm – luôn được chú trọng đầu tiên trong các nghi lễ cầu cúng theo phong tục truyền thống dân tộc.
Lạy 3 lạy là đúng nhất. Đó là lễ lạy Tam bảo tức Phật bảo, Pháp bảo, và Tăng bảo. Nhưng thật ra, vì lòng thành kính đối với Phật, ta có thể lạy bao nhiêu cũng được để tỏ lòng tôn kính và xả bỏ tâm cống cao ngã mạn. Nhưng với người bệnh hoạn, hoặc già yếu không lạy được đúng phép thì cũng không có tội, miễn sao giữ tâm thành kính hướng về Phật là tốt.
Trong mười hạnh lớn của Bồ-tát Phổ Hiền thì sám hối là hàng thứ tư. Vậy có câu “ Tứ giả sám hối nghiệp chướng”. Nghiệp chướng là nghiệp xấu ác, do mình tạo ra nay phải sám hối. Đó là pháp thâm sâu của giáo lý Đạo Phật.
Từ lâu, dâng y cúng dường đã trở thành truyền thống thiêng liêng đối với người Phật tử. Truyền thống tốt đẹp này đã có từ thời Đức Phật còn tại thế. Tuy nhiên, không phải có ngay từ những ngày đầu thành lập Tăng đoàn.
