Từ điển phật học
CHUYỂN LUÂN THÁNH VƯƠNG
Tchakravartin
Tên cha của đức Phật Đại Thông Trí Thắng (Mahâbhidjnâdjnânabhibhu), một đức Phật đời quá khứ. Chuyển Luân Thánh Vương hay Chuyển luân Vương hay Chuyển luân thánh đế hay Luân Vương lại là bực Thánh Vương vì pháp lý mà cai trị khắp toàn cầu (Tứ châu). Ngài có 32 tướng cũng như Phật, song ít tỏ rõ hơn.
Bậc Chuyển Luân Thánh Vương khi tức vị thì có đủ bảy báu nầy:
Luân bảo (Xe báu),
Tượng bảo (Voi báu),
Mã bảo (Ngựa báu),
Ma ni châu (Châu báu),
Nữ bão (Ngọc bảo),
Chủ tạm thần (vị quan lo giữ gìn kho tàng),
Chủ binh thần (vị quan nắm giữ binh quyền). Ngài ngự trên xe báu (Luân bảo), đi hàng phục tứ phương, vì vậy nên kêu ngài là Chuyển luân vương. Ngài cũng đi đứng trên không được, nên kêu ngài là Phi hành Hoàng đế. Hồi thuở tăng kiết, lúc người ta sống tám vạn tuổi trở lên, ngài có ra đời. Lại hồi thuở giảm kiếp, lúc người ta còn sống vô lượng năm cho chí tám vạn năm, ngài cũng có ra đời. Theo các Kinh điển chẳng những một vị Chuyển Luân Thánh Vương có đủ thất bảo mà ngài lại có đến một ngàn người con. Về bánh xe báu (luân bảo), có bốn thứ: vàng, bạc, đồng, sắt.
Đức vua ngự trên bánh xe vàng thì thống trị cả bốn Đại châu.
Đức vua ngự trên bánh xe bạc, lãnh phần cai trị ba châu: Đông, Tây, Nam.
Đức vua ngự trên bánh xe sắt, lấy phần cai trị châu phương Nam, Diêm phù đề.
Theo Niết Bàn Kinh, hồi thuở quá khứ, người ta sống đời vua lượng năm, có vị tên là Thiện Trụ. Khi vua lên trị vì, nhơn dân sống đến tám muôn bốn ngàn tuổi. Lúc ấy, nơi đỉnh đầu vua nảy lên một cái bọc thịt. Cái bọc ấy lớn lần ra, sau rốt nứt hai, trong ấy hiện ra một người trai sắc tướng đẹp đẽ phi thường. Vua đặt tên là Đỉnh Sanh. Khi thái tử Đỉnh Sanh lớn lên, vua giao quyền cai trị và vào núi mà tu. Lần lượt hiện tới cho vua Đỉnh Sanh đủ Thất bảo, vua dùng Thất bảo mà thống nhiếp tứ châu, trở nên vị Chuyển Luân Thánh Vương. Vị Chuyển Luân Thánh Vương nầy là tiền thân của Phật Thích Ca. Hồi đức Thích Tôn giáng sanh, ông đạo Tu Tiên tên A tư đà có đến trầu vua Tịnh phạn và viếng thái tử. Nhơn thấy thái tử có đủ 32 tướng. Và tám chục tướng phụ của bậc Đại sĩ, ông A tư đà tâu với vua rằng: " Nếu thái tử ở tại thế thì ắt hẳn làm bực Chuyển Luân Thánh Vương. Còn nếu xuất gia đi tu thì thành Phật Thế côn"
Theo từ điển Phật học Hán Việt của Đoàn Trung Còn
