Từ điển phật học
NGŨ ĐÌNH TÂM QUÁN
NGŨ ĐÌNH TÂM QUÁN
Ngũ đình tâm quán là năm pháp quán tưởng làm cho tâm ý ngưng đọng lại đừng có náo loạn, ngưng dấy động. Ấy là năm pháp tu của người mới nhập đạo, còn tu Thinh Văn thừa, đương phấn đấu chống phiền não.
_ Có hai loại :
A.1. Bất tịnh quán: Quán tưởng tướng chẳng sạch, quán tưởng cảnh giới, thân tướng chẳng sạch. Đó là pháp ngưng lòng tham dục. Ai tham dục nhiều trước nên quán tu pháp này.
2. Từ bi quán : Quán tưởng đức từ bi. Quán tưởng mở lòng từ bi phổ cập tất cả chúng sanh. Đó là pháp ngưng lòng sân giận. Ai hay oán hận nên tu pháp này.
3. Nhơn duyên quán : Quán tưởng các nhân duyên, quán tưởng lý thập nhị nhơn duyên, nối tiếp với nhau trong ba đời. Đó là phép ngưng lòng ngu si. Ai nặng lòng ngu si nên tu phép này.
4. Giơí phân biệt quán: Quán tưởng phân biệt các cảnh giới. Quán tưởng phân tích sáu cảnh giới( lục giới ) và mười tám cảnh giới ( thập bát giới). Đó là pháp quán ngưng sự chấp mình( ngã kiếp). Ai nặng tình ngã kiếp nên tu phép này.
5. Sổ tức quán: Quán tưởng đến hơi thở. Tưởng và đếm những hơi thở vô ra, hơi dài, hơi ngắn của mình. Đó là phép ngưng lòng tán loạn của mình, khi thiền định mà tâm còn tán loạn trước nên tu phép ấy.
B. 1. Bất tịnh quán: (như trên đã giải)
2.Từ bi quán: (như trên đã giải)
3. Nhơn duyên quán và giới phân biệt quán: Hai pháp này giống nhau nên hợp lại.
4. Phật quán: Quán tưởng Phật quán. Quán tưởng ba mươi hai tướng chánh, tám mươi tướng phụ của Phật. Đó là pháp trị hết thảy lòng phiền não. Người nào có nhiều nghiệp chướng nên tu pháp này.
5. Sổ tức quán : ( như trên đã giải ).
Theo PHTĐ của Đoàn Trung Còn.
