Từ điển phật học
TỨ BỆNH
TỨ BỆNH
Tứ bệnh là bốn thứ bệnh, bốn tật xấu của người tu đạo, có hai loại :
A. Bốn bệnh trong kinh Viên giáo :
1. Tác bệnh : Tật sanh tạo tác, như có người nói : “Ngay từ nơi bổn tâm tôi phải tạo tác mọi hạnh đặng cầu quả Viên giác”. Đó là tác bệnh, vì đức tánh của Viên giác chẳng do nơi sự tạo tác.
2. Nhậm bệnh : Tật tùy theo duyên mà nhậm lấy như có người nói “ Nay chúng ta phải dứt sanh tử, đặng cầu Niết Bàn, chúng ta phải gánh vác ( nhậm ) tất cả để cầu quả Viên giác. Đó là nhậm bệnh vì đức tánh của Viên giác chẳng do sự nhậm lấy.
3. Chỉ bệnh : Tật lầm tưởng rằng ngưng vọng tức là chơn. Như có người nói : “Nay ta phải ngừng luôn mãi mãi các mối niệm, đừng nghĩ gì nữa, dùng cái tịch niệm bình đẳng, đặng cầu quả Viên giác”. Đó là chỉ bệnh, vì đức tánh của Viên giác chẳng do nơi sự ngưng niệm vậy.
4. Diệt bệnh : Tật trừ tuyệt phiền não. Như có người nói : “Nay ta phải dứt tất cả phiền não, tâm thân và căn trần đều diệt luôn, đặng cầu quả Viên giác”. Đó là diệt bệnh, vì đức tánh Viên giác chẳng do sự diệt trừ phiền não vậy.
B. Bốn thứ bệnh trong kinh Niết bàn :
1. Y bệnh : (y dục) : Tật ham muốn áo quần cho quý giá, tốt đẹp mịn màng.
2. Thực bệnh (thực dục) : Tật ham muốn đồ ăn uống cho ngon miệng (khoái khẩu).
3. Ngọa cụ bệnh (ngọa cụ dục) : Tật ham muốn gối mền giường nệm cho xuê lịch.
4. Hữu bệnh (hữu dục) : Tật chấp có, tham lam nên sanh tâm giữ của cải.
Người xuất gia nếu không quán chiếu tu niệm thì dễ mắc dính bốn sự việc trên, cho nên chẳng đắc bốn quả của hàng Sa môn. Muốn đối trị bốn thứ bệnh trên thì có bốn món thuốc sau (Tứ lương dược), bao gồm như sau :
Theo PHDS của TN Đức Trí
