Từ điển phật học

Tìm kiếm theo chữ cái
Tất cả a b c d e f g h i k l m n o p q r s t u x y z

TỨ CHỦNG BẤT THIỆN

TỨ CHỦNG BẤT THIỆN
 
Câu Xá Luận quyển 13 cho rằng : Bất thiện của các pháp đều do bốn nhân tố quyết định, thời biết tất cả các pháp đều do bốn yếu tố quyết định là thắng nghĩa, tự tánh, tương ứng và đẵng khởi, trong ấy bốn món bất thiện gồm :
 
1. Thắng nghĩa bất thiện : Do thật nghĩa của Chơn đế quyết định nghĩa bất thiện, thời biết tất cả các pháp sanh tử hữu lậu, do vì trong ấy tuy có thiện có bất thiện nhưng đều lấy khổ tự tánh, giống như kẻ mang bệnh không bao giờ được ổn.
 
2. Tự tánh bất thiện : Chỉ vô tàm vô quí và ba món bất thiện là tham, sân, si trong pháp hữu lậu, tự thể của năm pháp ấy đều là bất thiện giống như thuốc  độc vậy.
 
3. Tương ưng bất thiện : Chỉ tất cả tâm, tâm sở, vô tàm, vô quý, tham, sân, si tương ưng. Đồng thời sanh khởi, bởi do tương ứng mới thành tánh bất thiện, nếu không tương ưng thời không phải như vậy, như bàn tay đựng thuốc độc.
 
4. Đẳng khởi bất thiện : Vì tự tánh bất thiện và tương ưng bất thiện, khởi nơi hai nghiệp nhân, ngữ và bất tương ưng hành pháp, nhân vì nương thiện khởi thiện, nương ác khởi ác, năng khởi và sở khởi đồng nhau, nên gọi là đẳng khởi bất thiện.
 
Theo PHDS của TN Đức Trí